Online is superhandig. Je appt, shopt, regelt je geldzaken of deelt foto’s met vrienden. Maar criminelen zitten daar ook. Ze proberen jou te misleiden om geld of gegevens te stelen. Herkennen wat echt is en wat nep, helpt je om slim en veilig online te blijven.
De laatste jaren zijn er steeds meer vormen van online criminaliteit. Zo is er bijvoorbeeld phishing. Dat zijn nepberichten of apps die jou proberen te misleiden om persoonlijke gegevens in te vullen. Ook spoofing komt vaak voor. Oplichters doen zich voor als een betrouwbare organisatie, zoals je bank, en proberen op die manier geld van je af te pakken. Daarnaast is er webwinkelfraude, via nepwebshops bieden oplichters jou producten aan, maar leveren die nooit. En bij identiteitsfraude gebruiken criminelen de persoonlijke gegevens van iemand anders om online aankopen te doen of zich voor te doen als die persoon.
Online is superhandig. Je appt, shopt, regelt je geldzaken of deelt foto’s met vrienden. Maar criminelen zitten daar ook. Ze proberen jou te misleiden om geld of gegevens te stelen. Herkennen wat echt is en wat nep, helpt je om slim en veilig online te blijven. Krijg je een bericht dat niet helemaal goed voelt? Stop, klik niet, en check altijd eerst bij de echte organisatie of persoon.
‘Wat Soesto?’ is een bewustwordingscampagne over ondermijnende criminaliteit. Daar hoort ook online criminaliteit bij. Cybercrime of computercriminaliteit, zijn misdaden die worden gepleegd met behulp van digitale technologie. Daarbij wordt jouw computer, tablet of telefoon gebruikt als middel of doelwit. We zetten een paar voorbeelden voor je op een rij, zodat je ze kunt herkennen. Wat soesto? Wat zou jij doen?
Phishing
Je krijgt een nep-mail, appje of bericht dat lijkt alsof het van je bank, een bedrijf of de overheid komt. In dat bericht vragen ze om je gegevens of een betaling. Trap er niet in!
Spoofing
Bij spoofing doen oplichters zich voor als iemand anders – bijvoorbeeld als je bank, de politie of een familielid. Ze gebruiken vaak een echt telefoonnummer of logo, zodat het betrouwbaar lijkt.
Malware
Schadelijke software die op je computer of telefoon terechtkomt. Denk aan ransomware, waarbij je bestanden worden geblokkeerd totdat je betaalt.
Hacken
Een hacker probeert in te breken in je account, computer of netwerk om gegevens te stelen of schade aan te richten.
Identiteitsfraude
Iemand gebruikt jouw persoonlijke gegevens om aankopen te doen of zich als jou voor te doen.
Webwinkelfraude
Je bestelt iets bij een webshop die er echt uitziet, maar de spullen komen nooit. De webshop blijkt nep.
Marktplaatsfraude
Oplichters doen alsof ze iets verkopen of kopen via een verkoopsite. Je betaalt, maar krijgt niks – of andersom.
Cyberpesten en doxing
Iemand pest of bedreigt je online, of verspreidt jouw privé-informatie of foto’s zonder toestemming.
Sextortion
Criminelen chanteren je met (nep)intiem beeldmateriaal en vragen om geld of meer beelden.
Social engineering
Een slimme truc waarbij criminelen je proberen te manipuleren om zelf informatie te geven, bijvoorbeeld wachtwoorden of pincodes.